Wyżynna Laponia zachwyca spokojem, naturą, zorzą polarną, stacjami narciarskimi oraz krainą Świętego Mikołaja. Wszędzie napotkasz ciekawskie renifery, które zostaną Ci również zaserwowane na tradycyjny obiad lapoński. Nie obowiązuje wiza do Laponii - fińską, szwedzką i norweską część regionu eksplorować możemy dzięki dowodowi osobistemu albo paszportowi. Nie dotyczy to jednak Rosji.
Obejrzyj filmik prezentujący magię Laponii zimą w pigułce:
W jakim państwie leży Laponia?
Mapa Laponii pokazuje nam, że ta szalenie interesująca kraina geograficzna obejmuje swoim zasięgiem Finlandię, Norwegię, Szwecję oraz Rosję. Precyzyjniej, rozciąga się na terenie północnej części Półwyspu Skandynawskiego (3 kraje nordyckie) i Półwyspu Kolskiego.
Laponia to:
- Lappi po fińsku,
- Lappland i Sameland po norwesku i szwedzku,
- Łapłandija po rosyjsku,
- Sápmi po saamsku.
Wycieczka do Laponii
Atrakcje Laponii poznajemy głównie podczas chłodniejszej pory roku, która trwa w zasadzie już od października do maja.
Mamy tutaj na myśli przede wszystkim:
- zorzę polarną w Laponii.
- Świętego Mikołaja w Wiosce w Rovaniemi.
- Sporty zimowe w ośrodkach narciarskich i snowboardowych.
- Safari na skuterach śnieżnych.
- Przejażdżkę zaprzęgiem z psami husky lub malamutami. Czworonogi są wprost uzależnione od biegania, więc ten rodzaj codziennego ruchu jest im wręcz niezbędny do zachowania zdrowia psychicznego. Po kursie ładnie podziękujcie Waszym włochatym kierowcom poprzez głaskanie, a jeśli pozwolą, również i przytulanie.
- Jazdę saniami zaprzężonymi w renifery.
- Rejsy lodołamaczami, np. po Zatoce Botnickiej. W wersji ekstremalnej również z lodowatą kąpielą w kombinezonie z doświadczonym instruktorem.
- Lodowe hotele i restauracje, nierzadko z lodowymi barami czy kinami. Funkcjonują od jesieni do chwili roztopienia na wiosnę.
Ponadto w Laponii zdecydowanie warto zobaczyć:
- farmę reniferów.
- Jezioro Inarijarvi, zwane również Inari (z taką samą miejscowością), zamarznięte pomiędzy listopadem a czerwcem, z urozmaiconą linią brzegową i świętą wyspą Saamów, Ukko, z grotami skalnymi. Jest tam także interesujący Skansen Siida, muzeum obrazujące dawny styl życia Saamów oraz przystań.
- Park narodowy Rago z wodospadem Litlverivassforsen.
- Park Narodowy Urho Kekkonena w pobliżu Karelii z polodowcowym krajobrazem, licznymi szlakami do trekkingu, jeziorem Luirojarvi i wąwozami. Tutejszy szlak liczy 500 km.
- Odkrywkową kopalnię ametystów Lampivaara w Luosto.
- Kościół modrzewiowy w Sodankylä.
Latem to białe noce w Laponii sprawiają, że nietuzinkowym turystom mocniej zabiją serca. Wtedy to prawie przez całą dobę można doświadczyć na własne oczy niesamowitej fauny i flory regionu. Lapońska kuchnia jest również atrakcją turystyczną Laponii, zdecydowanie warto się z nią bliżej zaznajomić! Polecamy jeszcze spływy kajakowe w pobliżu lodowca.
Zorza polarna w Laponii
Według legendy w noc udanego polowania na zorzę polarną para powinna począć dziecko - szczęśliwiec będzie w czepku urodzony! No i oczywiście będzie to chłopiec.
Długa zima w Laponii sprzyja obserwacjom aurora borealis. Podczas bezchmurnych, niekończących się nocy (nawet ponad 20 godzin) zorza potrafi dawać spektakl przez długie godziny kilka dni z rzędu, aby kapryśnie zniknąć na miesiąc. Im bardziej na północ się udamy, tym szansa na zobaczenie zorzy w Laponii będzie większa, choć gwarancji nikt nam nie da, a aplikacje zorzowe oczywiście mogą się mylić.
Statystyki zorzowe obstawiają następujące lapońskie spoty na zorzę:
- Kilpisjarvi,
- Inari,
- Nellim,
- Kakslauttanen,
- Utsjoki,
- Luosto,
- lodowe hotele i wioski igloo np. w okolicach Rovaniemi,
- pobliże Murmańska, np. jezioro Łowoziera.
Na polowanie na zorzę w Laponii udaj się nocą pomiędzy wrześniem a marcem i oddal się od wszelkich źródeł sztucznego światła.
Laponia i Święty Mikołaj
Laponia to oficjalna siedziba Świętego Mikołaja. W pobliżu Rovaniemi w Finlandii na kole podbiegunowym znajduje się słynna Wioska Św. Mikołaja, tak uwielbiana nie tylko przez najmłodszych. Boże Narodzenie rządzi tutaj nawet w wakacje! Na zwiedzanie spokojnie wystarczy jeden dzień.
To tutaj spotkamy słynnego brodacza i jego żonę, zajrzymy do domu, w którym mieszkają, do szkoły elfich pomocników, biura z wieżą, fabryki zabawek oraz na pocztę (podobno Mikołaj dostanie rocznie ponad 15 milionów listów!) czy do restauracji z tradycyjnymi stekiem i gulaszem z renifera.
Świąteczna kraina to również:
- Santa Park, gdzie na turystów czekają pokazy, warsztaty, szkolenia, lodowe rzeźby.
- Snowman World (bilet 20 EUR) z lodowym barem z lokalnymi wódkami w dużym igloo dla dorosłych, a dla najmłodszych atrakcje związane z białym puchem, którego w ostatnich latach w Polsce jak na lekarstwo.
- Całe mnóstwo sklepów z pamiątkami ze świątecznymi motywami.
Wstęp do Wioski Świętego Mikołaja jest darmowy, zapłacić musimy w momencie korzystania z poszczególnych atrakcji, takich jak efekt fotografowania przez elfy w biurze (samodzielnie nie zrobimy tam zdjęć) - 30 EUR w wersji papierowej lub 60 EUR elektronicznej włącznie z filmem.
Polecamy unikanie zwiedzania zwłaszcza w godzinach porannych, chyba że ktoś wspaniale czuje się w tłumie turystów z mnóstwem dzieci. Ale to dorośli często jeszcze mocniej ulegają magii świątecznej krainy na biegunie północnym i zachowują się jak na dzieci przystało ;) Spełnisz swoje dziecięce marzenie?
Rovaniemi w Laponii
W stolicy Laponii, Rovaniemi (Roavenjarga), obok północnego koła podbiegunowego, oprócz Wioski Św. Mikołaja, trzeba koniecznie zobaczyć przeszklone Muzeum Arktikum, gdzie obejrzysz przykłady kultury oraz tradycji tamtejszych ludów oraz lokalną florę i faunę. Jeśli nie dane Ci było zobaczyć zorzy polarnej, tutaj w specjalnej sali obejrzysz jej wizualizację.
Loty do Laponii odbywają się najczęściej właśnie na lotnisko Rovaniemi w stolicy regionu. Przylatują tutaj nie tylko same grzeczne dzieci. Ciekawostką w Rovaniemi jest projekt ścisłego centrum według Alvara Aalto - ulice odchodzą stąd na kształt rogów renifera. Tak, Lapończycy naprawdę uwielbiają swój zwierzęcy symbol.
Ciekawostki o Laponii
Co warto wiedzieć o Laponii?
- Czubek tradycyjnych butów Saamów służył do wpisania nart.
- Nie używajcie określenia Laponia (Lapland). Mieszkańcy, czyli Saamowie, wolą Sápmi. Tak, obrażają się za to.
- Laponia figuruje w całości na Liście UNESCO od 1996 r.
- Powszechnie najbardziej kojarzymy Laponię z Finlandią. Rosja, Szwecja i Norwegia to państwa w zasadzie drugorzędne.
- Renifery to dobro każdego Lapończyka i jego majątek. Nie wypada pytać nikogo o to, ile ma reniferów.
- Znajdziemy tutaj najwyższy szczyt Finlandii usytuowany w Górach Skandynawskich - Haltiatunturi o wysokości 1324 m n.p.m.
- Jako pamiątkę z Laponii przywieźcie rodzinie albo znajomym lokalne rękodzieło albo produkty spożywcze, co wspomoże tutejszą gospodarkę. Z brzozy robi się kubki i rękojeści do noży, z filcu kapcie, a szalenie lubiane są akcesoria świąteczne.
Pogoda w Laponii
Lecąc do Krainy Wiecznego Lodu - Laponii zimą, trzeba być przygotowanym na wszystko, nawet na to, że słupek rtęci nocą spadnie do -40°C.
Ubrania na cebulkę oraz nieprzemakalne i wiatroodporne warstwy zewnętrzne to podstawa stroju na arktyczne okolice. Zwłaszcza, że większość najfajniejszych atrakcji znajduje się na zewnątrz. Oczywiście w bardziej popularnych miejscach typu Wioska Św. Mikołaja można wypożyczyć kombinezon i dodatkowe warstwy odzieży, a czasem nawet buty.
Plusem klimatu Laponii jest to, że podczas chłodniejszej pory roku, czyli w praktyce od wczesnej jesieni aż do lata, można uprawiać sporty zimowe (znacie już snowkiting - snowboard w wersji z latawcem?). Czyściutki śnieg leży na ogół w zacienionych zakątkach przez okrągły rok, a po stopieniu nadaje się do picia.
Kuchnia Laponii
Lapońska kuchnia zdecydowanie jest jakaś. Wyrazista, choć niewyszukana i urozmaicona w stopniu przeciętnym. Ale to uzależnione od gustu. Przecież nie samymi owocami lasu i mięsem Saam żyje!
W Laponii warto spróbować wielu interesujących potraw i trunków, takich jak:
- zupa krabowa,
- zupa szpinakowa - perinteinen pinaattikeitto,
- zupa z łososia - lohikeitto,
- mus i kompot z żurawiny,
- ukko hutun ketto, czyli gulasz z renifera (to bardzo chude mięso),
- stek z renifera z ziemniaczanym puree i borówką brusznicą bądź żurawiną,
- nalewka z malin moroszek,
- wysokoprocentowy terva snapsi z jodłowej żywicy.
Informacje praktyczne o Laponii
Stolica Laponii: Rovaniemi.
Miejscowości w Laponii: Rovaniemi, Inari, Kautokeino, Kiruna, Murmańsk.
Waluta Laponii: euro.
Ludność Laponii: Saamowie, zwani również Lapończykami, Łoparami oraz Loparami. Może być ich nawet 135 tysięcy, a przybyli aż z obszaru Syberii i Uralu. Wciąż w użyciu są ugrofińskie języki saamskie, a uwagę przyciąga barwny folklor Saamów.
Współcześni autochtonii Laponii to potomkowie ludu Komsa, prowadzący osiadły tryb życia, lecz wciąż zajmujący się bardziej tradycyjnymi zawodami - hodowlą reniferów, myślistwem czy też rybołówstwem. Wciąż praktykuje się tutaj archaiczny już nieco spęd wielkich stad zwierząt. Więcej o Saamach w muzeum Fell Lapland Visitor Center w Hetta.
Flaga Laponii: oficjalnie “obowiązująca” od 1986 r. Barwami odzwierciedla wełniane, lapońskie stroje ludowe - to czerwień, zieleń, żółć oraz błękit z kołem symbolizującym słońce i księżyc.
Hymn Laponii: Pieśń Saamów z poematu z 1906 r.
Lotnisko Laponii: Rovaniemi (RVN) usytuowane o 10 km od ścisłego centrum. Transfer z portu lotniczego do samego Rovaniemi to koszt 10 EUR/os. Zajmie około kwadransa.
Godzina w Laponii: godzina później niż w Polsce (UTC/GMT +2:00).
Pojedź na ciekawą wyprawę z travelduck.pl:
